รู้ทันศัตรูปาล์มน้ำมัน กำจัดและป้องกันอย่างถูกวิธี เพิ่มผลผลิตสวนปาล์มอย่างยั่งยืน
ศัตรูพืชเป็นหนึ่งในปัญหาหลักของเกษตรกรสวนปาล์มน้ำมัน เพราะแมลงและสัตว์บางชนิดสามารถสร้างความเสียหายต่อผลผลิตได้อย่างมหาศาล
บทความนี้รวบรวมข้อมูลจาก นักวิชาการอาร์ดี เกษตรพัฒนา เพื่อให้เกษตรกรเข้าใจลักษณะศัตรูปาล์ม วิธีสังเกตอาการ และแนวทางป้องกันและกำจัดที่ถูกต้อง เห็นผลจริง
ด้วงกุหลาบ
ลักษณะสังเกต:
เป็นแมลงปีกแข็งขนาดเล็ก สีน้ำตาล ตัวเต็มวัย
ลักษณะการทำลาย:
ด้วงกุหลาบจะกัดเจาะใบอ่อน ทำให้ใบขาดแหว่งเหลือแต่ก้าน มักพบการทำลายในช่วงอายุแรกปลูก - 1 ปี
พบมากในช่วงฤดูแล้ง (ก.พ.–เม.ย.) ต้นที่ถูกทำลายมากจะชะงักการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตช้า
วิธีป้องกันและกำจัด:
ฉีดพ่นด้วยสารเคมี เช่น คาร์บาริล (เซฟวิน 85%)บริเวณใบและโคนต้น ช่วงเย็น-ค่ำ ทุก 7-10 วัน ปริมาณการผสมตามข้างบรรจุภัณฑ์
หรือหยอดด้วยสารเคมี เช่น ไซเพอร์เมทริน (3G)
หรือคาร์เทปไฮโดรคลอไรด์+ฟีโนบูคาร์ (6G) บริเวณยอดและกาบใบ


cr.photo: invasive.org
ด้วงแรด
ลักษณะสังเกต:
มี 2 ชนิด
ลักษณะการทำลาย :
ตัวเต็มวัยกัดเจาะยอดอ่อนและโคนทางใบ ทำให้ใบหัก เป็นรู และอาจทำให้ยอดเน่าได้
หากระบาดรุนแรงทำให้ใบที่เกิดใหม่แคระแกรน ต้นอาจตาย และรอยแผลที่ถูกกัด ยังเปิดทางให้ด้วงงวงมะพร้าวเข้ามาวางไข่ได้อีก
วิธีป้องกันและกำจัด:






cr.photo: wikipedia
ด้วงงวงมะพร้าว (ด้วงสาคู, ด้วงลาน, แมงหวัง)
ลักษณะสังเกต:
ช่วงตัวหนอน : มีสีขาวขุ่นปนเหลืองน้ำตาล ดักแด้เป็นปลอกทำด้วยเศษชิ้นส่วนจากพืชที่กินเป็นอาหาร
ช่วงโตเต็มวัย : ด้วงขนาดกลาง ปีกมีสีน้ำตาลออกดำ อกมีสีน้ำตาลและมีจุดสีดำ มีขนาดลำตัวยาวประมาณ 25-28 มม.
ลักษณะการทำลาย :
ตัวเต็มวัยจะกัดกินเนื้อเยื่อด้านในของลำต้นทำให้เกิดแผลเน่า ลึกจนเป็นโพรง อาจทำให้ต้นตายได้ มักวางไข่บริเวณบาดแผลตามลำต้นหรือบริเวณที่ด้วงมะพร้าวหรือด้วงแรดทำลายไว้
วิธีป้องกันและกำจัด:


cr.photo: ห้องสมุดเพื่อเกษตรกรไทย
หนอนหัวดำมะพร้าว
ลักษณะสังเกต:
ช่วงตัวหนอน : ตัวหนอนมีสีน้ำตาลอ่อนและมีลายสีน้ำตาลเข้มพาดยาวตามลำตัว เมื่อโตเต็มที่จะมีลำตัวยาว 2–2.5 ซม.
ช่วงโตเต็มวัย : ผีเสื้อกลางคืน ขนาดลำตัววัดจากหัวถึงปลายท้องยาว 1-1.2 ซม. ปีกสีเทาอ่อน มีจุดสีเทาเข้มที่ปลายปีก ลำตัวแบน
ลักษณะการทำลาย :
กัดแทะผิวใบแก่ ทำให้ใบแห้งและมีสีน้ำตาล ผลผลิตลดลง หากการทำลายรุนแรงอาจทำให้ต้นปาล์มตายได้
วิธีป้องกันและกำจัด:


cr.photo: nbair.res.in
เพลี้ยหอย
ลักษณะสังเกต:
แมลงพวกปากดูดขนาดเล็ก ตัวอ่อนเมื่อเริ่มออกจากไข่จะมีขาและเคลื่อนที่ได้ แต่หลังจากลอกคราบแล้วขาจะหายไป พร้อมสร้างเกราะหุ้มตัว
มีลักษณะเฉพาะตัวคือมีเปลือกแข็งคล้ายหอยคลุมตัว กราะจะมีขนาดประมาณ 3-5 มม. มีสีน้ำตาลแก่ ส่วนตัวผู้จะไม่มีปากดูด ซึ่งมีขนาดเล็กกว่าตัวเมียมาก มีปีก และบินได้ สามารถพบได้ทั่วโลก โดยเฉพาะในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน
ลักษณะการทำลาย :
ดูดน้ำเลี้ยงจากผลและภายในต้นปาล์ม จะทำให้ใบสีเขียวซีดลง และกลายเป็นสีเหลือง และในที่สุดก็กลายเป็นใบสีน้ำตาล ใบแห้ง แล้วก็ตาย
วิธีป้องกันและกำจัด:



Cr. Photo: thoughtco.com
Cr. Photo: invasive.org
เพลี้ยแป้ง
ลักษณะที่เห็นได้ชัดก็คือ มีส่วนที่ถูกเพลี้ยแป้งเกาะจับกินจะมีสีขาวคล้ายแป้ง เป็นแมลงพวกปากดูดเช่นเดียวกับเพลี้ยหอย
ลักษณะการทำลาย :
ดูดน้ำเลี้ยงจากผล
วิธีป้องกันและกำจัด:


Cr. Photo: agrinfobank.com
Cr. Photo: entnemdept.ufl.edu
หนอนปลอก
ตัวหนอนมีสีน้ำตาล หัวหนอนมีสีดำ มีปลอกห่อหุ้มตัว เมื่อโตเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืน
ลักษณะการทำลาย :
กัดแทะทำลายใบ หากระบาดรุนแรง ทางใบจะถูกทำลายจนเหลือแต่ก้านใบ ทำให้ต้นปาล์มชะงักการเจริญเติบโต
วิธีป้องกันและกำจัด:



หนอนหน้าแมว
ลักษณะการทำลาย :
กัดทำลายใบ หากระบาดรุนแรงทางใบจะถูกทำลายจนหมดเหลือแต่ก้านใบ ทำให้ต้นปาล์มชะงักการเจริญเติบโต
วิธีป้องกันและกำจัด:



Cr. Photo: pestnet.org
แมลงดำหนามมะพร้าว
หนอนจะมีหัวสีดำ ลำตัวสีเหลือง สีของส่วนหัวจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มเมื่ออายุมากขึ้น ตัวหนอนมีสีน้ำตาลอ่อนและมีลายสีน้ำตาลเข้มพาดยาวตามลำตัว เมื่อโตเต็มที่จะมีลำตัวยาว 2–2.5 ซม.
ลักษณะการทำลาย :
กัดแทะยอดอ่อน
วิธีป้องกันและกำจัด:


Cr.สำนักงานเกษตรและสหกรณ์ จังหวัดกำแพงเพชร
มวนพิฆาตหรือตัวห้ำ
มวนพิฆาตเป็นแมลงศัตรูธรรมชาติพวกแมลงห้ำ มีประสิทธิภาพสูงในการทำลายศัตรูพืชได้หลายชนิด
โดยเฉพาะหนอนผีเสื้อต่างๆ ตลอดชีวิตของมวนพิฆาต สามารถทำลายหนอนศัตรูพืชได้ประมาณ 214-258 ตัว
เฉลี่ย 6 ตัว/วัน มวนพิฆาตมีปากคล้ายเข็ม เมื่อพบเหยือจะจู่โจมเหยื่อแทงเข้าไปในตัวหนอน
แล้วปล่อยสารพิษ ทำให้ศัตรูเป็นอัมพาต จากนั้นจึงจะดูดกินของเหลว จนศัตรูแห้งตาย
ลักษณะการทำลาย :
มวนพิฆาตไม่สร้างความเสียหายให้กับต้นปาล์มน้ำมัน แต่ยังส่งผลดีในการช่วยกำจัดหนอนหน้าแมว
วิธีป้องกันและกำจัด: -


Cr:ฝ่ายส่งเสริมเกษตร บริษัท ไบโอ-อะกริ จำกัด
หนู
ประเภทของหนูที่ทำลายศัตรูปาล์มน้ำมัน
ลักษณะการทำลาย :
หนูจะทำความเสียหายปาล์มน้ำมัน 2 ระยะ คือ
ระยะที่ 1 (อายุ เริ่มปลูก-4 ปี) หากสภาพสวนที่มีพืชคลุมดิน หรือวัชพืชขึ้นรกรุงรัง เหมาะสำหรับการเป็นที่หลบอาศัยของหนูชนิดต่างๆ โดยหนูจะเข้ามากัดทำลายโคนต้นอ่อน ยอดต้นอ่อนและทางใบปาล์มส่วนที่อยุ่ติดกับพื้นดิน หากการทำลายรุนแรง โดยเฉพาะที่โคนต้นอ่อนจะทำให้ต้นปาล์มแห้งตายในที่สุด
ระยะที่ 2 (อายุ 5-25 ปี) หนูจะเป็นปัญหาโดยจะกินทั้งผลปาล์มดิบและสุกเป็นอาหารหลัก นอกจากนี้ช่อดอกเกสรตัวผู้ของปาล์มยังเป็นแหล่งอาศัยของตัวอ่อนของด้วงผสมเกสรในสวนปาล์มน้ำมัน ซึ่งเป็นอาหารของหนูอีกชนิดหนึ่งด้วย ด้วยเหตุนี้เราอาจใช้ร่องรอยการทำลายของหนูบนช่อดอกเกสรตัวผู้ที่บานและแห้งแล้ว เป็นตัวชี้ว่าสวนปาล์มนั้นมีจำนวนประชากรหนูอยู่มากหรือน้อยโดยคร่าวๆได้
เมื่อใดควรปราบหนู :
สามารถนำข้อมูลมาประเมินได้ 4 วิธี ดังนี้
วิธีป้องกันและกำจัด:
1.หุ้มตาข่ายในระยะเริ่มปลูก ควรใช้ตาข่ายหุ้มรอบโคนเพื่อป้องกันหนูกัดทำลาย ด้วยตาข่ายขนาด (กว้าง 30 ซม. x ยาว 70 ซม.)
โดยหุ้มตาข่ายตั้งแต่บริเวณครึ่งถุงชำขึ้นไปจนเหนือดินถึงบริเวณโคนต้น และบีบปลายตาข่ายให้แน่นหุ้มชิดโคนต้น
2.การล้อมตี วิธีนี้ต้องใช้จำนวนคนค่อนข้างมาก โดยการยกทางใบที่กองอยู่ระหว่างต้นปาล์มออก เนื่องจากใต้กองทางใบปาล์มเป็นแหล่งที่อยู่และขยายพันธุ์ของหนู หรือจะใช้รถไถที่สามารถตีทางใบปาล์มแห้งให้ละเอียด แล้วให้คนคอยดักตีหนูที่วิ่งออกมา หรือใช้ไม้ไผ่ยาวๆ แทงตามซอกทางใบและซอกทะลายปาล์มบนต้น เพื่อไล่หนูที่หลบซ่อนอยู่ให้ตกลงพื้นดินแล้วใช้คนไล่ตี วิธีการนี้ช่วยลดปริมาณหนูลงในช่วงระยะหนึ่ง ซึ่งถ้าจะให้ผลดีก็ต้องกระทำบ่อยๆ ข้อเสียของวิธีการนี้ คือ สิ้นเปลืองแรงงานและเวลามาก และไม่สามารถควบคุมจำนวนประชากรหนูได้ในระยะยาว
3. การดัก การดักโดยใช้เครื่องมือต่าง ๆ เช่น กรงดัก กับดัก ส่วนมากจะใช้ได้ผลดีในเนื้อที่จำกัด และไม่กว้างขวางนักหรือเป็นวิธีเสริมหลังจากการใช้สารเคมีกำจัดหนูแล้ว สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึง คือ เหยื่อดัก ควรคำนึงว่าสัตว์ชนิดที่ต้องการดักมีความคุ้นเคยหรือต้องการอาหารชนิดนั้นมากน้อยเพียงใดและราคาเหยื่อต้องไม่แพงจนเกินไป
ตำแหน่งที่วางกรงหรือกับดักหนู คือตามร่องรอยทางเดินหากินของมันบนพื้นดิน ข้างกองทางใบ หรือโคนต้นจะสะดวกและปลอดภัยกว่าการวางบนต้นที่ทะลาย เพราะบ่อยครั้งที่พบงูเห่าขึ้นไปนอนคอยกินหนูบนยอดปาล์ม
3. การเขตกรรม เช่น การหมั่นถางหญ้าบริเวณรอบโคนต้นปาล์มโดยห่างโคนต้นประมาณ 1-1.5 เมตร อย่าให้มีหญ้าขึ้นรก หรือทำลายทางใบปาล์มที่กองไว้ หนูก็จะไม่มีที่หลบซ่อน ทำให้ง่ายต่อการกำจัดโดยวิธีอื่นๆ
4. การอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติ เช่น งูชนิดต่างๆ พังพอน เหยี่ยว นกเค้าแมว นกแสก นกฮูก สัตว์เหล่านี้ช่วยกำจัดหนูโดยกินเป็นอาหาร จำเป็นต้องสงวนปริมาณไว้ให้สมดุลกับธรรมชาติ เพื่อคอยควบคุมประชากรหนูไว้ไม่ให้มีมากเกินไป
พื้นที่สวนปาล์มใดถ้ามีศัตรูธรรมชาติ เช่น นกแสก นกฮูก เหยี่ยว หรือนกเค้าแมวมาก ไม่ควรใช้สารเคมีกำจัดหนูชนิดออกฤทธิ์เร็ว เพราะจะเป็นอันตรายต่อนกเหล่านี้ที่กินหนูตัวที่ได้กินเหยื่อพิษชนิดนี้มาก โดยปกติเกษตรกรที่จะกำจัดหนูโดยใช้ศัตรูธรรมชาติและสารกำจัดหนูเข้าช่วย สารกำจัดหนูที่ใช้ควรเป็นชนิดที่ออกฤทธิ์ช้าจะปลอดภัยต่อนกศัตรูธรรมชาติของหนูมากกว่า
การใช้สารเคมีเป็นวิธีการที่ลดจำนวนประชากรของหนูอย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด และสามารถลดปริมาณได้ในระยะเวลาสั้น นอกจากนี้ยังทำได้ในบริเวณกว้าง ช่วยประหยัดเวลาและแรงงานอีกด้วย
สารกำจัดหนูที่แนะนำคคือ สารเคมีกำจัดหนูประเภทออกฤทธิ์ช้า หลังจากหนูกินเหยื่อพิษไปแล้ว 2-10 วัน และมักจะตายในรูหรือรังหนู จึงมักไม่พบซากหนูตาย สารกำจัดหนูนี้ จะเป็นชนิดชนิดก้อนขี้ผึ้งก้อนละประมาณ 5 กรัม ได้แก่ โฟลคูมาเฟน (สะตอม 0.005%) และโบรไดฟาคูม (คลีแร็ต 0.005%)
ขั้นตอนการวางเหยื่อ :
1. นำเหยื่อพิษวางในจุดต่างๆ ได้แก่ โฟลคูมาเฟน (สะตอม 0.005%) และโบรไดฟาคูม (คลีแร็ต 0.005%) ชนิดใดชนิดหนึ่ง วางที่โคนต้นปาล์มต้นละ 1 ก้อน ในขณะที่วางเหยื่อพิษ ควรจะวางให้ชิดกับโคนต้นและตรงข้ามกับทางน้ำไหลของน้ำฝน เนื่องจากภาคใต้มีปริมาณฝนมาก อาจจะพัดพาเหยื่อพิษไปได้
3. ทุก 7-10 วัน ตรวจนับจำนวนเหยื่อพิษที่ถูกหนูกินไป และเติมเหยื่อทดแทนก้อนที่ถูกกินไป ทำซ้ำเช่นนี้ จนกว่าเปอร์เซ็นต์การเติมเหยื่อจะลดลงต่ำลง จากการทดลองพบว่า เมื่อวางเหยื่อพิษแล้ว 4 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกันประมาณ 10 วัน เปอร์เซ็นต์การเติมเหยื่อพิษจะลดลงต่ำกว่า 20% จึงหยุดวางเหยื่อพิษ
4. ภายหลังการวางเหยื่อครั้งสุดท้ายผ่านไปแล้ว 6 เดือน ควรตรวจนับเปอร์เซ็นต์ร่องรอยการทำลายใหม่อีก หากพบว่าเกิน 5% ก็ควรเริ่มการกำจัดหนูวิธีการเช่นเดิมอีก
ข้อมูลจาก http://www.thaikasetsart.com


